آشنایی با نحوه تولید نوشابه

تصفیه آب : 
اولین اقدام، ضد عفونی کردن آن است. 
منبع آب کارخانه چاهی است به عمق بیش از 150 متر و قدمت 50 سال است که روی این آب عملیات تصفیه انجام گرفته و در نهایت آب مورد استفاده برای تمام مصارف تامین می شود. آب استخراج در یک آب انبار که یک پیش مخزن و ابعاد آن  h / 2 m53 است ذخیره می شود و با دبی ثابت به مصرف می رسد. مخزن از طریق یک لوله به یک کلریناتور متصل است که کلر مورد نیاز را در یک مخزن ساخته و با میکسر مخلوط کرده و به آب می رسانند. کلر به صورت ضربانی به آب مخزن تزریق می شود. 
بعد از این بخش دو مسیر برای تصفیه آب وجود دارد: 1 – صنعتی 2 – آشامیدنی 
 1 ) تصفیه شیمیایی که در این کارخانه دیگر از این بخش استفاده نمی‌شود .
2 ) reverse osmosis
آب پس از کلر در مخزنی  واقع در بخش بیرونـــی ســالن تصفیــه آب بــه ظرفیت 40 هزار ذخیره می شود و از این مخزن توسط پمپ هایی به تصفیه آب می رود.در کنار این مخزن دیگری به ظرفیت 60 هزار لیتر قرار گرفته که آب آشامیدنی در آن ذخیره می شود .در حالی که برای استفاده هایی غیر از آشامیدنی از پمپ های چدنی استفاده می کنیم.

 تصفیه توسط اسمز معکوس: 
ابتدا آب از تانک وارد یک فیلتر شنی می شود که در آن لایه های شن روی هم قرار گرفته اند و عمل فیلتراسیون را انجام می دهند. سپس توسط پمپ، آب را به تانک دومی می فرستد که علاوه بر لایه های شن حاوی یک رزین به نام منگنز رزین است. در نهایت آب وارد واحدهای RO می شود. به آب پیش از ورود به RO دو ماده تزریق می شود

1 ) آنتــی اکسیل  Anti یا مـــاده ضد رسوب. 
2 ) متابی سولفیت سدیم 
سیستم اسمز معکوس شامل چندین لوله تو خالی دو جداره است که سر و انتهای آن درپوش دارد و دو جدار توسط یک غشای نیمه تراوا از  جنس استات سلولز و پلی آمید از یکدیگر  جدا شده . جدار خارجی آن ها استیل ضد زنگ است و در جـــدار داخـــلی آن ها که همـــان ممبران می باشد آب تصفیه شده جریان دارد. این فیلترها بر اساس خاصیت اسمز معکوس عمـــل تصفیه را انجام می دهنــد. عبور آب از یک محیط رقیق تر به یک محیط غلیظ تر از خلال یک غشای نیمه تراوا را اسمز می گویند و برای  انجام اسمز معکوس یعنی ورود آب از یک محیط غلیظ به محیط رقیق تر، بایستی انرژی مصرف کرد که آب از محیط با TDS بیشتر به محیطی با TDS  کمتر برود و تصفیه شود. این انرژی توسط فشار پمپ RO تامین می شود که با نیروی گریز از مرکز فشاری معادل bar10 ایجاد می کند. بنابراین آب تصفیه شده در لوله داخلی جریان می یابد و آب تصفیه نشده با TDS بالا توسط یک لوله دیگر جمع آوری شده و وارد فاضلاب می شود. 
هر واحد RO دارای 2 فیلتر اسمز معکوس است که آب ابتدا  از فیلتر  اولی با مش حدود 10 میکرون عبور می‌کند و سپس از فیلتر دومی با مش 5 میکرون عبور کرده و کوچکترین ناخالصی ها جدا می شود. آب خروجی از RO توسط پمپ ها و لوله هایی در تانک 50 هزار لیتری که در خارج از سالن تصفیه قرار دارد و در واقع دپوی آب کارخانه است ، ذخیره می شود و در هنگام نیاز توسط پمپ دوباره به همین سالن بازگشته تا از لامپ UV عبور کند و بسته به خط مورد نیاز از لوله مربوطه به آن بخش برود. 

عصاره خانه 
یکی از مراحل مهم تولید نوشابه، مرحله تهیه عصاره است. که با توجه به فرمولاسیون عصاره تهیه می شود. ابتدا شربت را از حل کردن شکر با کیفیت بالا در آب تصفیه شده به دست آورده و به آن سایر ترکیبات نظیر طعم دهنده، نگهدارنده، اسیدهای خوراکی و ... اضافه می کنند. برای تولید شربت ، شکر را از قسمت انبار شکر به تانک های 4 واحدی ساخت شربت، که در بخش عصاره خانه وجود دارد، وارد کرده، آب تصفیه شده با شکر به نسبت 1 : 1 مخلوط شده. یعنی یک گالن آب و یک گالن شکر را با هم در تانک ریخته، نگهدارنده بنزوات سدیم را نیز برطبق فرمولاسیون به مقدار مشخصی که در ادامه ذکر خواهد شد، اضافه کرده و مخلوط می کنند که کریستال های شکر کاملاً در آب حل شوند. در صورتی که بخواهیم شربت را برای تولید عصاره نوشابه پرتقالی یا لمون لایم تهیه کنیم، در همین تانک به آن اسید سیتریک نیز به مقدار ذکر شده در فرمولاسیون اضافه می کنیم. شربت تهیه شده به خاطر حضور ناخالصی ها کدر است و ممکن است علاوه بر رنگ و بوی نامطلوب، آلودگی میکروبی نیز داشته باشند. بنابراین می بایست آن را تصفیه نمود. اولین مرحله تصفیه شامل عبور شربت از فیلترهای مشبک استیل است که ناخالصی های آن تا حدودی گرفته شود.در مرحله دوم تصفیه شربت، آن را از فیلترهایی به نام فیلتر لنزا عبور می دهند. البته پیش از آن، در تانک مجاور، آب و سوپر سل یا خاک دیاتومه مخلوط شده و وارد فیلتر لنزا می شود. فیلتر لنزا نیز یک تانک است که داخل آن لوله های عمودی وجود دارند و روی لوله ها شیارهـــایی وجود دارند. خاک دیاتومه روی جداره لوله می نشیند در همین شربت را به فیلتر لنزا سر کوله می کنند، شربت ازجداره لوله ها وارد خود لوله شده و از لایه خاک دیاتومه Coat شده روی جدار داخلی لوله عبور می کند. این لایه مانند صافی با مش ریز عمل کرده و تمام ناخالصی های شربت را جدا کرده و شربت تصفیه شده در لوله ها جریان می یابد. همان طور که ذکر شد، به منظور تصفیه کامل شربت عمل سرکولاسیون روی آن انجام می گیرد و شربت مرتباً بین فیلتر و تانک 4 واحدی در جریان است . این عمل 20 دقیقه انجام می گیرد تا ناخالصی های شربت کاملاً جدا شوند. 
مرحله بعد، مرحله پاستوریزاسیون است. شربت تصفیه شده وارد پاستوراتور شده و در آن به مدت 30 ثانیه تا 1 دقیقه در دمـــای 80 درجــه سانتی گـراد حـرارت  می بیند. این سیستـم تـــوسط plate heat exchanger ها یا مبدل های حرارتی صفحه ای حرارت را به شربت منتقل می کند. در این مبدل ها در یک صفحه بخار آب و در صفحه مجاور شربت جریان دارد که به مدت 1 – 5 / 0 دقیقه در صفحه ها می مانند. در این مدت دمای شربت به 85 درجه رسیده و وارد بخش بعدی مبدل ها می شوند. در قسمت بعد شربت به وسیله آب سرد به سرعت سرد می شود. در این مرحله کنترل دما بسیار مهم است. چرا که اگر حرارت کمتر از این مقدار به شربت برسد، نابودی میکروارگانیســم ها میسر نخواهد بود و اگر دما از 90 درجه بالاتر رود، شربت سوخته و کارامل تولید می‌شود. 
شربت تهیه شده وارد تانک دیگری شده و آن جا با عصاره تهیه شده که از مخلوط کردن قسمت های B و A عصاره به دست آمده میکس شده و در تانک های عصاره نهایی ذخیره می شود. در سالن عصاره خانه به تعداد 13 – 14 عدد از این تانک هــا وجود دارند. از داخل تانک هــا لوله هایی برای هدایت شربت به خطوط مختلف تولید در کارخانه وجود دارد که با فعال کردن پمپ مربوطه، عصاره به خط مورد نظر رفته و در تانک های موجود در سالن تولید تا زمان مصرف نگهداری شوند.