زمزم؛ هفتاد سال خاطره و افتخار ملی
تاریخ خبر: ۷ مرداد ۱۴۰۴
برند زمزم امروز نه فقط یک نام آشنا، بلکه نماد استقلال، نوآوری و حرکت رو به جلو صنعت غذایی کشور است. از سال ۱۳۳۴ که نخستین خط تولید نوشابه ایرانی با علامت زمزم راه‌اندازی شد، نسل‌های بسیاری با طعم‌های ماندگار این برند خاطره ساخته‌اند.
اما نقطه عطف مهم زمزم، دوران تحول پس از انقلاب بود؛ جایی که متخصصان این شرکت با تکیه بر دانش و توان داخل، برای نخستین بار فرمولاسیون عصاره‌های اصلی نوشابه را به دست آوردند و شرکت، استقلال تولید را از برندهای خارجی به طور کامل محقق کرد. زمزم از آن روز تصمیم گرفت روایت‌گر اصالت و سلامت باشد؛ همگام با نیاز جامعه و فرهنگ ایرانی.
امروز مالکیت این برند معتبر با انتقال قانونی، همراه با رعایت کامل حقوق مادی و معنوی مجموعه قبلی انجام گرفته و فعالیت‌هایش در مسیر شفاف و حرفه‌ای ادامه دارد. بخش قابل توجهی از منافع زمزم، به صورت مستقیم و غیر مستقیم، در راستای حمایت از اقشار کم‌درآمد و ارتقای مسئولیت اجتماعی هزینه می‌شود تا عواید این بنگاه بزرگ به جامعه بازگردد.
زمزم؛ طعمی از ایران، برندی برای منطقه
برند زمزم با بیش از هفتاد سال سابقه، امروز فراتر از یک نام خاطره‌انگیز برای ایرانیان، نقش یک پشتیبان امنیت غذایی ایران در حوزه نوشیدنی را ایفا می‌کند. زمزم با تکیه بر تخصص داخلی، تولید عصاره و فرمولاسیون مستقل نوشابه در ایران را بومی کرد و به یکی از پیشتازان صنعت آشامیدنی منطقه بدل شد.
فعالیت امروز زمزم فقط محدود به ایران نیست؛ خطوط تولید فعال در عمان، عراق، افغانستان و ونزوئلا، صادرات محصولات به بیش از ۱۳ کشور جهان، برند ایرانی در کنار زعفران و فرش، در سطح منطقه و جهان شناخته می‌شود.
این شرکت با اشتغال‌زایی برای بیش از چهار هزار نیروی کار ایرانی، نقشی مستقیم در شکوفایی صنعت داخلی دارد و بخش مهمی از سود و منافع خود را به ارتقاء رفاه و کمک به اقشار کم‌درآمد جامعه اختصاص می‌دهد؛ تا چرخه‌ی نفع ملی، از تولید تا سفره و سطح رفاه مردم، کامل باشد.
تاریخ برند زمزم، شبیه به قصه‌ی بسیاری از نوآوری‌های ایرانی است: راهی سخت از جایی که همه چیز از آن دیگران بود تا جایی که امروز ایستاده‌ایم، میان رقبایی که هر کدام سهم بزرگی از بازار جهانی نوشیدنی را در اختیار دارند. دهه‌ها پیش، نوشابه نوشیدنی عجیبی برای ایرانی‌ها نبود. حتی پیش از آنکه نام زمزم مطرح شود و حتی قبل از پپسی‌کولای تهران، کارخانه‌هایی مثل موسسه میرزاتونی سعی کردند پای این صنعت را به ایران باز کنند. بسیاری از این تلاش‌ها اما به سرعت رنگ باخت، برندها فروخته شدند و کارخانجاتش مثل بسیاری دیگر، زیر سایه‌ی برندهای جهانی باقی ماندند. ساهاکیان با کارخانه‌هایش در شهرهای مختلف یک تنه بازار داخلی را با برندهایی که در خارج ساخته می‌شدند، پر کرد؛ کوکاکولا، فانتا، کانادادرای و بعدتر پپسی‌کولا. ایرانی‌ها سال‌ها نوشابه را با نام‌های خارجی نوشیدند و تولید نوشابه ایرانی هنوز معنایی نداشت.
با ترکیب تجربه ساهاکیان و حضور حبیب ثابت‌پاسال، جریان تازه‌ای شکل گرفت. «زمزم» زاده‌ی همین روزهاست: برندی که درست از دل همین بازار رقابتی و نام‌های بزرگ سربرآورد و مثل بسیاری دیگر کارش را زیر لیسانس شرکت‌های جهانی شروع کرد. اما این سرآغاز، پایان ماجرا نبود.
ورق اما جایی برگشت، پس از انقلاب، شرایط به کلی تغییر کرد. شرکت زمزم ناگهان خود را بدون پشتوانه حامیان خارجی، بی‌دسترسی به عصاره‌های وارداتی و فرمول‌های محرمانه دید. این نقطه‌ی عطف بود: یا باید راه مستقل خود را پیدا می‌کرد، یا از همان مسیری می‌رفت که سال‌ها پیش بسیاری نام‌ها و کارخانه‌ها رفتند و فراموش شدند.
تصمیم بزرگ در همین بزنگاه گرفته شد: متخصصان و مدیران زمزم دست به کار شدند. آن‌ها نه فقط خط تولید را سرپا نگه داشتند، که فرمولاسیون اصلی نوشابه را به زبان و ابزار خود بازآفریدند و اولین عصاره کاملاً بومی و مستقل را ساختند. امروز شاید سادگی این ماجرا قابل تصور نباشد؛ اما آن روزها، تولید نوشابه‌ی وطنی با این کیفیت و در این مقیاس، سطحی تازه از بلوغ صنعت ایران بود.
زمزم این استقلال را، نه پشت درهای بسته یا در بازار بی‌رقیب، بلکه در مواجهه مستقیم با همان غول‌هایی حفظ کرد که اقتصاد و بازار را شکل داده بودند. حتی بعد از استقلال کامل، زمزم هیچ‌گاه تکیه‌اش تنها بر حس نوستالژیک یا انحصار داخلی نبود. فضای نوشیدنی ایران هیچ‌وقت خالی از رقیب نمانده؛ پپسی، کوکاکولا، برندهای جدید تولید داخلی و رقبای آسیایی که هرکدام سابقه جهانی دارند، همیشه در میدان بوده‌اند.
در این بازار، بقای یک برند کار ساده‌ای نبوده و هنوز هم نیست: ذائقه‌ها تغییر می‌کند، محصولات تازه‌تر و بسته‌بندی‌های جذاب‌تر هر روز می‌آیند، بحران‌های اقتصادی و کمبود منابع یکی پس از دیگری ظاهر می‌شوند، قوانین و استانداردهای جدید وضع می‌شود و حتی نام‌های قدیمی‌تر بازار به ناگاه با یک موج تبلیغاتی می‌توانند سبد خرید مصرف‌کننده‌ای را تغییر دهند. اما در کنار این همه نام آشنا یا تازه‌وارد، زمزم ایستاده و سهم خود را نگه داشته است. این پایداری، بیشتر از آنکه بر موج نوستالژی سوار باشد یا مدیون انحصار بازار داخلی شود، نتیجه پایمردی، سازگاری و رقابت بی‌وقفه بوده است.
زمزم همواره تلاش کرده تصویرش از یک خاطره جمعی فراتر برود. با توسعه محصولات جدید (از نوشابه‌های میوه‌ای تا لیموناد و دوغ آبعلی و نوشابه‌های انرژی‌زا)، حضور در بازارهای متفاوت و صادرات منظم، تنوع خطوط تولید در شهرهای مختلف ایران؛ و البته توسعه تولید در کشورهایی مثل عمان، عراق، افغانستان، ونزوئلا و صادرات به بیش از ۱۳ کشور دنیا، بازتعریف شده است. این دستاوردها در بازاری اتفاق افتاده است که برای هیچ برندی حاضر به توقف زمان نیست و هیچ مصرف‌کننده‌ای تا ابد وفادار نمی‌ماند.
شاید امروز نام زمزم روی قفسه مغازه‌ها، مثل گذشته تنها با نوشابه‌های کلاسیک شناخته نشود. اما همین دگردیسی، بخشی از هویت واقعی برند است: زمزم خودش را با جهان و مردمش به‌روزرسانی کرده ـ با محصولات متنوع، استانداردهای جدید و خروجی‌هایی که بخشی از اقتصاد کشور و منطقه را می‌سازد. سهم چهار هزار نفر نیروی کار مستقیم (و ده‌ها هزار نیروی غیرمستقیم)، خطوط تولید مدرن، سودآوری مستمر و ورود به باشگاه انتخاب‌های ملی، حاصل همین پایداری عملی و استمرار ارتقا بوده است.
در این میان، منافع زمزم هم فقط به سودآوری برای شرکت خلاصه نشده؛ بخشی از ارزش افزوده برند، مستقیم یا غیرمستقیم در مسیر رفاه اقشار کم‌درآمد، پروژه‌های حمایت اجتماعی و بازگرداندن ثروت به جامعه صرف شده است. این نه یک شعار، که رویکردی بوده که ثبت پیشرفت واقعی برند را در مقام بازیگری مؤثر در اقتصاد و جامعه نشان می‌دهد.
دستاوردهای زمزم هرساله توسط نهادهای مستقل و مسابقات صنعتی با جایزه و تندیس (رتبه پنجم صنایع غذایی کشور، گواهی‌های سلامت، تندیس رعایت حقوق مصرف‌کننده و…) تأیید می‌شوند. اما اصل ماجرا شاید در همین باشد که زمزم امروز نماد یک مسیر است، نه فقط یک نقطه یا میراث. برندی که نه با اتکای پر رنگ به دیروز، بلکه با پذیرش واقعیت‌های سخت بازار و رقابتِ مداوم، به انتخاب بسیاری از ایرانی‌ها و در کنار زعفران و فرش، به برندی نمادین برای منطقه و جهان تبدیل شده است. در سال‌های اخیر، زمزم موفق شده به جمع برترین های صنعت ایران بپیوندد:
رتبه پنجم صنایع غذایی و رتبه ۱۵۵ در میان ۵۰۰ شرکت برتر ایران در سال ۱۴۰۳
دریافت تندیس تجلیل از برندهای ملی و فراملی
نشان لیاقت مدیریت ایران
تندیس بلورین و گواهینامه های سلامت غذا در سال‌های متوالی
تندیس رعایت حقوق مصرف‌کننده و گواهی استاندارد و کیفیت استان تهران
واحد نمونه تولیدی سازمان غذا و دارو
تقدیرنامه‌های تعالی و پیشرفت ملی
رشد سودآوری، توسعه تولید، ارتقای خطوط و تنوع محصولات (لیموناد، نوشابه‌های زیرو، دوغ آبعلی و…)
روایت زمزم؛ از قصه‌ی یک نوشابه تا افسانه‌ی یک ملت
ایران، سرزمین قصه‌ها و طعم‌ها، همیشه میزبان نوآوری‌هایی بوده که ردّشان را در زندگی مردمش باقی گذاشته‌اند؛ یکی از این قصه‌ها، قصه زمزم است.
سال‌ها پیش، وقتی که نوشابه هنوز فقط یک طعم خارجی بود و کارخانه‌هایش به نام دیگران ثبت می‌شد، مردانی از این سرزمین، با امید و پشتکار، آستین‌ها را بالا زدند تا طعم نوشیدنی ایرانی را بسازند. در کنار اینها، زمزم با دریافت ده‌ها نشان ملی و بین‌المللی کارنامه‌ای پربار از توسعه، مسئولیت اجتماعی و حضور پررنگ در بازارهای جهانی ساخته است. زمزم روایتی از توان ایرانی و اصالت ماندگار، امروز در کنار زعفران، فرش و دیگر نمادهای ملی، “برند ایران” را با کیفیت و افتخار به گوش دنیا رسانده است.
زمزم، امروز نه فقط یک نوشیدنی، بلکه بخشی از هویت جمعی ما ایرانیان است؛ برندی که در دستان متخصصان، برای مردم و با دغدغه مردم رشد می‌کند. جایگاه امروز زمزم، نتیجه راهی است که میان خاطره و آینده پیموده. هر آنکس که روزی طعم آن را چشیده، شاید غروری پنهان در قلبش حس کند؛ نه از سر شعار یا خاطره صرف، بلکه به دلیل مسیر عینی و طولانی که این برند طی کرده تا جایی برسد که امروز دیگر صرفاً روایت یک گذشته پرافتخار نباشد — بلکه بخشی زنده و پیشرو از چهره معاصر ایران و ایرانی باشد.
