نقش آموزش در بهسازی نیروی انسانی

مفهوم آموزش
براي  آموزش تعاريف بسياري بيان شده است؛ برخي از متخصصان آموزش را عبارت مي دانند از «كليه كوشش هايي كه در جهت ارتقاي سطح دانش و آگاهي، مهارت هاي فني و حرفه اي و شغلي و همچنين ايجاد رفتار مطلوب در كاركنان يك سازمان به عمل مي آيد و آنان را آماده انجام و پذيرش مسؤوليت هاي شغل خود مي نمايند».
به طور كلي آموزش در داخل سازمان ها به منظور بهبود و كسب مهارت هاي شغلي جديد، آمــاده شــدن براي حــركت در مسيرهاي شغلي منـاسب و رفع نيازهاي حرفه اي به كار مي رود. و تنها مفهوم كارآموزي، كارورزي يا تمرين عملي در يك زمينه بخصوص را در بر نمي گيرد، بلكه دامنه آن بقدري وسيع و گسترده است و كه از فراگيري يك حرفه و يا فن ساده شروع شده و به احاطه كامل بر علوم و فنون بسيار پيچيده، چگونگي رفتار و برخوردهاي منــاسب در مقــابل مسائل انساني، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي منتهي مي شود. 

اهداف آموزش نيروي انساني
به طور كلي هدف هر فعاليت آموزشي، تغيير در رفتار عملي افراد است تا  به افزايش مهارت و دانش در نزد فراگيران منجر شود كاركنان بتوانند وظایف خود را به طور مؤثر و كارآمد انجام دهند.
هدف هاي مهم آموزش 
الف:كرل و كوزميت، شش هدف مهم آموزش را بدين ترتيب بيان مي كنند:
*  بهبود عملكرد
* به روز كردن اطلاعات كاركنان
*  ترفيع شغل
*  حل مسائل
*  آماده سازي براي ترفيع
*   آشنا سازي كاركنان جديد با اهداف سازمان
ب:دكتر مير كمالي، هدف هاي آموزش نيروي انساني را چنين بر مي شمرند:
* هماهنگي با تغييرات و پيشرفت هاي علمي و تكنولوژي در جهان
* هماهنگي با تحولات سياسي و اقتصادي جامعه
* هماهنگي با نيازهاي جديد جامعه و ارباب رجوع
*  كسب مهارت هاي ادراكي، فني و روابط انساني
* كسب نگرش درست و آمادگي براي ايجاد تغيير در سازمان
* تامين نيروي انساني جديد به منظور جايگزيني
*  فراهم آوردن زمينه هاي ترفيعات

اهمیت آموزش
آموزش نيروي انساني، سرمايــه گـذاري پرسودي به شمــار مي رود كه بـازده آن در شكوفايي و گسترش بهينه سازمان و همچنين در اعتلاي فرهنگ عمومي جامعه نقش مؤثري را ايفا مي كند. 
آموزش يك عامل كليدي در توسعه محسوب مي شود و مي توان آن را يكي از مهمترين اقدامات براي افزايش كارآمدي سازمان دانست؛ «مطــابق آمــارهــاي موجود، شركت هاي معمولي آمريكا بيش از 1500 دلار در سال براي آموزش هر كارمند هزينه مي كنند كه ارقام صرف شده در مجموع معادل 52 درصد كل فروش آن شركت ها مي باشد». 
همچنين بررسي ها نشان داده است كه آموزش، به حفظ تداوم و بقاي سازمان منجر مي شود. يك بررسي سه ساله در سنگاپور نشان داده است كه 17 درصد شركت هاي تجاري و صنعتــي اين كشور ورشكست شده اند كه از اين تعداد، كمتر از 1 درصد شركت هايي بوده اند كه براي كاركنان شان دوره هاي آموزشي برگزار كرده اند. 

 فواید و مزاياي آموزش نیروی انسانی
یکی از وظایف اصلی و حیاتی در هر سازمانی، آموزش کارکنان است؛ زیرا داشتن کارکنان ورزیده یکی از مهمترین عوامل در میزان کارایی و کارآمدی سازمان به شمار می رود. در زیر به بعضی از مزایای عمده آموزش کارکنان اشاره  می شود:
الف :هر کسی در بدو ورود به سازمان، برای آشنایی با زیر و بم شغل خود، به مدت زمانی نیاز دارد. برگزاری دوره های آموزشی با سرپرستی مربیان کارآزموده و باتجربه، زمان یادگیری را به حداقل  می رساند و باعث افزایش بازده می شود.آموزش، خاص افراد تازه وارد نیست، بلکه برای کارکنان باسابقه و باتجربه نیز باید بنا به ضرورت  دوره هایی ترتیب داد.
ب: آموزش ایجاد طرز فکر صحیح نسبت به کار و سازمان است و انتظار می رود بعد از پایان دوره، بینش و نگرش مورد نظر در کارکنان به وجود آمده باشد که رفتار آنها را در جهت مطلوب و همکاری مؤثر با سازمان تغییر دهد و ذهن آنها طوری شکل گیرد که از اهداف سازمان پشتیبانی نمایند.
ج:حل مشکلات عملیاتی در زمینه هایی مانند روابــط کــارگری، روابط انسانی و همچنین مسائلی از قبیل ضعیف بودن روحیه کارکنان، حیف و میل منابع و ضایعات بیش از اندازه و روش های عملیاتی غلط یا بی اثر را نیز می توان با آموزش رفع کرد.
د: چنانچه سازمان نتواند نیروی انسانی مورد نیاز خود را خارج از سازمان تامین نماید، تنها راه چاره آموزش، تربیت یا حتی بازآموزی کارکنان موجود در درون سازمان است.
ه: داشتن مهارت های ویژه و سودمند موجب می شود تا مسؤولان سازمان، ارزش و اعتبار بیشتری برای کارکنان خود قائل شوند و در نتیجه، امنیت شغلی بیشتر می شود. طبیعی است که کسب توانایی ها و مهارت های بیشتر به قابلیت ارتقای کارکنان برای تصدی پست ها و مشاغل عالی تر و مهم تر نیز خواهد افزود. 

نتيجه گيري
به طــور قطع بهبــود بهره وری عاملی نیست که با معجزه رخ دهد. بلکه باید برای رسیدن به بهره وری با برنامه ریزی به کارکنان فرصت  داده شــود تا بتــوانند خلاقیت ها و استعدادهای خود را بروز دهند. به نظر صاحب نظران برای رسیدن به این آرزو باید از هفت خوانی گذشت که ساده ترین و مؤثرترین آن آموزش است.
به طور کلی قابلیت انجام یک کار مولد را می توان از طریق آموزش و توسعه و گسترش سیستماتیک شغل و برنامه ریزی شغل بالا برد. کشورهایی مثل سوئیس و ژاپن که با کمبود منابعی مثل زمین، انـــرژی و منــابع معـدنی مواجه هستنــد به خوبی دریافته اند که مهمترین منبع رشد و توسعه نیروی انسانی، آموزش، ارتقای انگیزه و بالندگی افراد جامعه است و سرمایه های هنگفتی در امر آموزش می کنند، زیــرا معتقدنــد که  سرمایه گذاری در آموزش، نوعی سرمــایه گذاری بلنــدمدت است. بنابراین یکــی از اسـاسی ترین راههـــای حصول به بهره وری ملی و ارتقای سطح دانش و مهارتهای مدیران،کارشناسان و نیروی انسانی، ازطریق آموزش های علمی و کاربردی مداوم و مستمــر است تا بتــوان به سطح مطلوبی از بهره وری در جامعـه  دست یافت.